Το υπόγειο στην οδό Ήρας 12

Θα ξεκινήσω από το οπισθόφυλλο όπου η Παγώνα, η μαμή του χωριού με το εμβληματικό όνομα Παράδεισος έγραφε στο τεφτέρι της: «… Δύσκολο πράμα να είσαι γυναίκα. Κι αν τα σπλάχνα σας αθέλητα καρπίσουν, μη βγάλετε άχνα σε παπά. Με την καρδιά και το μυαλό σας κουβεντιάστε το. Και μη θαρρείτε πως θα κάνετε φονικό και θα πάτε στην κόλαση, αν κρίνετε πως άλλη λύση δεν υπάρχει. Αγγελοποιοί είμαστε να λέτε. Στέλνουμε αγγελούδια στον Παράδεισο για να μην ζήσουν στην Κόλαση αυτού του κόσμου». Η Τραυλού αυτή τη φορά διάλεξε να καταπιαστεί μ’ ένα θέμα-ταμπού για αιώνες, το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος. Με τη χαρακτηριστική γλαφυρή της γραφή που ενίοτε αποκτά μια διεισδυτική αιχμηρότητα πετυχαίνει αφενός να δημιουργήσει μια πινακοθήκη ανθρώπων τη δεκαετία του ’60 στην ελληνική επαρχία, θα τολμούσα να πω εφάμιλλη με μια καζαντζακική κοινωνία με τον υποκριτή, συμφεροντολόγο παπά, τη μαμή, τον δάσκαλο, την πόρνη και τους υποτακτικούς χωριάτες που γέρνουν όπου ορίζει η εξουσία, αφετέρου να μεταφέρει με αμεσότητα στο χαρτί όλη τη νοσηρότητα των ιδεών που κυριαρχούσαν τότε γύρω από το θέμα της θέσης της γυναίκας στην επαρχιακή μικροκοινωνία και τα μηδαμινά της δικαιώματα στη μόρφωση, την οικογένεια και τον έρωτα. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, όταν η Ανθή φυγαδεύεται στην Αθήνα και πετυχαίνει να εισαχθεί στη Σχολή της Ιατρικής γνωρίζει την αστή συμφοιτήτριά της Άννα που βρίσκεται αντιμέτωπη επίσης με το πρόβλημα μιας ανεπιθύμητης κύησης. Με αυτό το συγγραφικό τέχνασμα η συγγραφέας ξετυλίγει περίτεχνα τις αντιλήψεις για το ίδιο ζήτημα στο αστικό περιβάλλον της εποχής, αποδεικνύοντας αβίαστα αυτό που εύγλωττα βάζει στα χείλη του καθηγητή Ιατρικής Αλέξανδρου Μόραλη, δηλαδή πως οι ηθικοί κανόνες συχνά κατασκευάζονται από τις κοινωνίες και τους νόμους για να εξυπηρετήσουν πολιτικές και συμφέροντα.Η Τραυλού σε αυτό το βιβλίο είναι ενδεχομένως πιο τολμηρή από ποτέ αφού τολμά να στηλιτεύσει τον ρόλο του ιερατείου της Εκκλησίας (και όχι τον ρόλο της θρησκείας) στο θέμα των εκτρώσεων, αλλά με ιδιαίτερη προσοχή και σεβασμό στο θρησκευτικό αίσθημα, δίχως επιπόλαιες γενικεύσεις. Πρωταγωνίστριά της η Ανθή, η παπαδοκόρη, όπως την αποκαλεί συχνά στο έργο της, ένα κορίτσι μεγαλωμένο σε αυστηρό περιβάλλον ως κόρη ιερέα. Ορφανή από μητέρα λαμβάνει την τρυφερότητα που αποζητά από την αδερφή του πατέρα της, ηγουμένη Ζαμπία, η οποία υπομένει τις παρανοϊκές απαιτήσεις του παπα-Δρόσου προκειμένου να της εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή. Όταν όμως αποκαλύπτεται το τι πραγματικά συμβαίνει στο μοναστήρι της Αγίας Λεχούσας και όταν η Ανθή αναγκάζεται να βρει λύση στο πρόβλημα που θα προκύψει αφότου ο γεωπόνος του χωριού, ο Νώντας Σιδέρης αποφασίζει να ταπεινώσει με τον πιο άνανδρο τρόπο τον πατέρα της για τη λογοδοσία του στην Κατοχή, τότε ο κόσμος της ηρωίδας γκρεμίζεται και καλείται να χτίσει έναν ολοκαίνουριο απ’ την αρχή. Σε αυτή τη δύσκολη καμπή της ζωής της τρεις άντρες θα παίξουν ρόλο καταλυτικό: Ο δάσκαλος Στρατής Κλωναρίδης που θα της δώσει το όνομά του για να γλιτώσει από την κηδεμονία του πατέρα της, ο καθηγητής Ιατρικής Αλέξανδρος Μόραλης που θα της προσφέρει την ευκαιρία όχι μόνο να σπουδάσει αλλά και να μυηθεί στον απαγορευμένο ακόμη τότε κόσμο των εκτρώσεων και ο δημοσιογράφος Τζεφ Κάρας που θα τη βοηθήσει να γνωρίσει τη χαρά του έρωτα όταν η ίδια είχε αποφασίσει πως θα καταδίκαζε το σώμα της σε μια ισόβια αποχή από την τρυφερότητα, ενώ ταυτόχρονα είναι αυτός που θα αγωνιστεί για να νομιμοποιηθούν στην Ελλάδα οι εκτρώσεις. Ενώ εν πρώτης όψεως φαίνεται ότι η συγγραφέας συντάσσεται ανεπιφύλακτα υπέρ της αυτοδιάθεσης του γυναικείου κορμιού, ως το τέλος διατρέχει το βιβλίο της η ευαισθησία, η αρχέγονη αμφιβολία και η περίσκεψη όχι επειδή αμφιβάλλει για το θέμα της γυναικείας αυτοδιαχείρισης αλλά επειδή πρόθεσή της είναι να αναδείξει ότι μια τέτοια απόφαση λαμβάνεται ή πρέπει να λαμβάνεται με απόλυτη επίγνωση, σοβαρότητα και ωριμότητα. Η ένταξη στο μυθιστόρημα της Άσης, της κόρης της Ανθής που αποδεικνύεται επιπόλαιη και ταλαιπωρεί τον εαυτό της με απανωτές εκτρώσεις στην τρυφερή ηλικία της εφηβείας της προσωποποιεί το μήνυμα της Τραυλού: πέρα και πάνω απ’ όλα επιβάλλεται να δείχνουμε σεβασμό προς τον εαυτό μας και το κορμί μας. Γιατί η γυναίκα ως το πλάσμα που φέρνει στον κόσμο τη ζωή ποτέ δεν παύει να αναρωτιέται αν η αυτοδιάθεση είναι αμαρτία ή δικαίωμα. Πρωτότυπο θέμα και συνάμα επίκαιρο, αν αναλογιστεί κανείς το πρόσφατο πισωγύρισμα της νομοθεσίας κατά των εκτρώσεων από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, καλοσμιλεμένοι ήρωες, άρτια δομημένη ιστορία, δωρική γλώσσα που κάνει τον αναγνώστη να καταβροχθίζει τις σελίδες, εγκιβωτισμένες υποϊστορίες και ανατροπές που θα σας εκπλήξουν, συνθέτουν ένα μυθιστόρημα που δεν θα το βαρεθείτε στιγμή. Γιούλη ΤσακάλουΕλεύθερος τύπος

Αν και το διάβασα με σχετικό ενδιαφέρον,δεν μου άρεσε ιδιαίτερα.Υπερβολική η ανάπτυξη του θέματος,στο οποίο αναφέρεται,κατά τη γνώμη μου.Ναι μεν υπήρχαν τέτοιες αντιλήψεις την εποχή,που τοποθετείται το μυθιστόρημα, αλλά τα γεγονότα,όπως παρουσιάζονται, θεωρώ ότι είναι ακραία και αφορούν, επί της ουσίας, ένα μόνο "ζήτημα" .Γενικά,το βιβλίο θα το χαρακτήριζα περίεργο.Και να μη το διάβαζα,δεν θα έχανα κάτι.

Αναμένουμε με μεγάλη ανυπομονησία!!!

Είμαι από τους τυχερούς επειδή την έχω γνωρίσει προσωπικά. Έχω διαβάσει σχεδόν όλα τα βιβλία της, καταπληκτική συγγραφέας.

Πασχαλία Τραυλού αξία ανεκτίμητη!!